Pamięć o człowieczeństwie i odwadze mieszkańców Oświęcimia, niosącym pomoc więźniom KL Auschwitz. Odsłonięto nowy mural. WIDEO

Powstały w Oświęcimiu mural ma swój początek w konkursie ogłoszonym w 2021 roku pod hasłem „Pamiętajmy o ruchu oporu. Stwórz obraz ruchu oporu” przez Muzeum Niemieckiego Ruchu Oporu w Berlinie, którego przedstawiciele uczestniczyli w prezentacji oświęcimskiego dzieła.

W projekt zaangażowało się 450 młodych ludzi, wieku od 14 do 25 lat. Przygotowano 70 prac. Miały różną formę: wideo, plakatów, komiksów, grafik czy murali. Dla 30 prac berlińskie muzeum przeznaczyło środki na ich realizację i - tym samym – upamiętnienie ruchu oporu wobec nazistów.

- Reprezentuję Muzeum Niemieckiego Ruchu Oporu w Berlinie. Nasze Muzeum jest centralnym miejscem pamięci w Republice Federalnej Niemiec, upamiętniającym zaangażowanych w niemiecki ruch oporu przeciwko narodowemu socjalizmowi. W Niemczech było bardzo niewielu ludzi, którzy w ogóle stawiali opór nazistowskiemu reżimowi. Większość Niemców zgadzała się z narodowym socjalizmem, dostosowywała się do niego lub odwracała wzrok, gdy popełniano zbrodnie - powiedziała przedstawicielka berlińskiej placówki.

Grupa niemieckich wolontariuszy, pracujących w Międzynarodowym Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu, w latach 2021-22, nadesłała na konkurs szkice pod tytułem „pomoc z podziemia”, upamiętniające mieszkańców Oświęcimia, niosących pomoc więźniom obozów KL Auschwitz-Birkenau. Mimo, że prace nie wygrały konkursu, berlińska placówka zaczęła pracować nad przekształceniem tego pomysłu w widoczny znak pamięci. Z pomocą pospieszył MDSM, a potem w projekt włączył się lokalny samorząd, znajdując miejsce na mural.

Nad projektem opracowania muralu zmierzyli się uczniowie LO nr 1 im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu, podczas seminarium „Stolen Memory” (Skradziona pamięć), na przełomie sierpnia i września 2023, w którym uczestniczyli także niemieccy wolontaruisze z Bad Oldesole.

- Nie wolno zapominać w dzisiejszych czasach o dobrym sercu, kiedy Europa targana jest konfliktami. Nie wolno nam zapominać o dobroci i niesieniu pomocy. Cieszę się, że młodzież włączyła się w przekaz niesienia pomocy drugiemu człowiekowi – zwrócił uwagę Paweł Kobielusz, wicestarosta oświęcimski.

Ze strony polskiej w projekt powstania muralu zaangażowali się uczniowie: Zofia Przeworska, Kinga Paciorek, Sabina Kwiatkowska, Karolina Tarłowska, Mateusz Mika.

Symbolika muralu w Oświęcimiu

Młodzież, razem z artystą, długo zastanawiali się, jakimi symbolami przekazać odwagę i poświęcenie ludzi niosącym pomoc więźniom, a także wyrazić ich patriotyzm. Znaleźli. Przy okazji prezentacji dzieła, przedstawiono zebrano ich symbolikę.

• Zegar – symbol wydarzeń minionych, o których jednak powinniśmy pamiętać, a jego „rozjechane” wskazówki przypominają o różnicy w czasie upływającym w niewoli oraz na wolności.

• Bliskie dotyku dłonie – symbolizują chęć niesienia pomocy więźniom przez mieszkańców ziemi oświęcimskiej.

• Drut kolczasty – to nieodłączny element tematyki zagłady, a także symbol nieprzekraczalnej granicy pomiędzy korelującymi światami.

• Rodzina – symbol siły skumulowanej w grupie, będąca podstawą społecznego porządku i ostoją normalności, w czasach, gdy świat – wydawałoby się – zmierza ku końcowi.

• Lustrzane odbicia – symbol przejścia z wolności w niewolę, jednocześnie wyrażający tęsknotę za tym, co zostało po drugiej, niedostępnej stronie.

• Rozdroże – symbol decyzji, którą każdy człowiek żyjący na wolności w wojennej rzeczywistości, musiał wcześniej czy później podjąć, poddając własne sumienie sprawdzianowi. Zagłuszyć ludzkie odruchy w zamian za szansę przeżycia, czy zaryzykować niesienie surowo zakazanej pomocy i liczyć się z surowymi konsekwencjami, wymierzonymi także w bliskich.