Enklawa piękna

Wędrując po tych terenach warto pamiętać, iż ich uroda kształtowała się przez ery i wieki. To tutaj w erze mezozoicznej rozlewało się jurajskie morze osadzające wapienie, które z biegiem czasu przekształciły się w twardą skałę. Jeszcze dzisiaj w jurajskich skałkach można odnaleźć odciski jeżowców, gąbek czy małży.

Przez miliony lat ten skrawek naszego kraju kształtowały także procesy krasowe. To dzięki nim powstały i nadal powstają wyniosłe ostańce, które przybrały fantastyczne kształty zwierząt, ludzi i przedmiotów. Bogactwo tych form doskonale oddają miejscowe określenia, takie jak Młynarz, Czarownica, Dziad i Baba, Jaś i Małgosia, Maczuga Herkulesa, Żaba czy Pudelek. Podziwiając ich piękno trudno się oprzeć wrażeniu, iż oto jesteśmy w zaklętym baśniowym świecie, który trwa wiecznie.
Ale, niestety, dwudziestowieczny postęp niosący z sobą rozwój przemysłu, często niszczący środowisko, także i tutaj odcisnął swoje piętno.
Trzeba więc wielkiego wysiłku, aby dla przyszłych pokoleń ocalić kruche piękno tej ziemi.
Obowiązek ten przyjął na siebie Związek Gmin Jurajskich z siedzibą w Ogrodzieńcu, będący dobrowolnym stowarzyszeniem gmin województwa małopolskiego i śląskiego. Działania na rzecz ochrony Jury prowadzi również Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, który m.in. od kilku lat realizuje program "Pierścień Jurajski", mający na celu aktywizację turystyczną i rekreacyjną południowej części Jury. Pozostaje mieć nadzieję, że te działania będą skutecznie chronić i szeroko udostępniać piękno tego skrawka ziemi. Nadzieję taką uzasadnia choćby fakt, iż do Związku należy 38 gmin. Są to: Alwernia, Babice, Bolesław, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Gołcza, Iwanowice, Janów, Jerzmanowice-Przeginia, Lelów, Klucze, Koziegłowy, Kraków, Kroczyce, Krzeszowice, Łazy, Michałowice, Mstów, Myszków, Niegowa, Ogrodzieniec, Olkusz, Olsztyn, Pilica, Poraj, Przyrów, Siewierz, Sławków, Sułoszowa, Trzebinia, Trzyciąż, Wielka Wieś, Włodowice, Wolbrom, Zawiercie, Zielonki, Żarki, Żarnowiec. Natomiast "Pierścień Jurajski" to program realizowany przez Dyrekcję ZJPK wspólnie z dziewięcioma gminami leżącymi w sąsiedztwie Krakowa, który również do tej inicjatywy przystąpił.

Parki i rezerwaty Jury: Ojcowski Park Narodowy (32-047 Ojców 9,
willa "Jadwiga", tel. 0-12 389 20 05), Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych - Dłubniański, Dolinek Krakowskich, Tenczyński, Bielańsko-Tyniecki, Rudniański, Orlich Gniazd, Stawki oraz Pustynia Błędowska.

Zobacz na mapie

Pomniki przyrody: Alwernia - dęby w parku, drzewa przy klasztorze, Chechło - 350-letnia lipa, Jaroszowiec - buk zwyczajny i ostańce skalne, Karniowice - arkoza kwaczalska, Karniowice, Dulowa - Martwica Krniowicka, Klucze - buki pospolite i ostańce skalne, Poręba Żegoty - park dworski, Rodaki - lipa szerokolistna, Sułoszowa - Maczuga Herkulesa.