Jurajskie muzea i pałace

Ale nie tylko Kraków czy Częstochowa to miejsca godnie dokumentujące swoją przeszłość. Również w wielu innych miejscowościach Jury znajdują się muzea gromadzące eksponaty ukazujące ich historię.
I tak, będąc w Alwerni warto odwiedzić Małopolskie Muzeum Pożarnictwa, działającą od 1953 roku, najstarszą tego typu placówkę w Polsce. Zgromadzono tutaj kilkaset eksponatów technicznych oraz zbiory plakatów, strażackich kalendarzy, dokumentów, kronik, instrukcji, medali czy odznaczeń. Prezentowane są również zbiory związane z dziejami Alwerni, klasztoru ojców Bernardynów oraz okolicznych miejscowości.

Muzea i skanseny

Będąc w Krzeszowicach warto odwiedzić Muzeum Ziemi Krzeszowickiej. Znajdujące się tutaj eksponaty ukazują budowę geologiczną miasta, historię uzdrowiska, dawnego rzemiosła oraz życia mieszczan krzeszowickich. W muzeum znajdują się także wydawnictwa o ziemi krzeszowickiej i pamiątki związane z wybitnymi postaciami tego miasta.

Atrakcją Wygiełzowa, w gminie Babice, jest niewątpliwie Nadwiślański Park Etnograficzny, czyli skansen prezentujący 21 obiektów tradycyjnego budownictwa drewnianego wraz z wyposażeniem, z regionu etnograficznie zamieszkanego przez Krakowiaków Zachodnich. Są to m.in. zagrody chłopskie, obiekty związane z wiejską produkcją rzemieślniczą, kościół z dzwonnicą oraz zespół małomiasteczkowy. W skansenie organizowany jest Letni Festiwal Muzyki Kameralnej i Organowej.

Najcenniejszym obiektem w skansenie znajdującym się na Woli Justowskiej jest kopia drewnianego kościoła z XVI w. p.w. N.M.P. Królowej Polski, pochodzącego z Komorowic k. Bielska-Białej. Godny uwagi jest też spichlerz z Trzyciąża z 1764 r., spichlerz z Soboniowic oraz drewniana karczma podcieniowa z Pasieki koło Czernichowa z przełomu XVIII i XIX w.

Turystów zaprasza także Muzeum Jurajskie w Smoleniu w gminie Pilica, Muzeum Regionalne w Iwanowicach, Szopka Panoramiczna w Olsztynie, Muzeum Historii Naturalnej w Ogrodzieńcu, Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego czy Muzeum Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku.

Pałace

Pałac w Balicach wzniesiony został pod koniec XVII w. przez Szembeków na miejscu XVI-XVII w. pałacu Bonerów i Firlejów. W latach 1887-1894 był przebudowany w stylu późnoklasycystycznym. Otacza go piękny park krajobrazowy o pow. 5 ha. Na jego obrzeżach znajdują się zabudowania gospodarcze i przemysłowe z końca XIX w. Pałac gościł m.in. Katarzynę, przyszłą żonę króla Zygmunta Augusta oraz króla Henryka Walezego. Mieszkał tu również znany tłumacz poetów włoskich Piotr Kochanowski, bratanek słynnego Jana.

Na uwagę zasługuje renesansowy zespół pałacowo-parkowy położony na Woli Justowskiej. Zbudowany został prawdopodobnie na miejscu wcześniejszego założenia warownego z końca XIV w. Obejmuje Willę Decjusza, Dom Łaskiego (oficynę) i otaczający je park. Rezydencja została zbudowana według projektu Bartłomieja Berecciego w 1 połowie XVI w. dla Justusa Ludwika Decjusza, artysty i humanisty, sekretarza króla Zygmunta Starego. Obecnie w willi działa m.in. Akademia Europejska. Okresowo budynek udostępniany jest dla zwiedzających. W parku działa czynna sezonowo Galeria Autorska Bronisława Chromego mieszcząca się w przebudowanej muszli koncertowej. W jej pobliżu znajduje się pomnik poświęcony artystom kabaretu Piwnica pod Baranami, którego autorem jest również Bronisław Chromy.
Natomiast na nowego właściciela czeka w Krzeszowicach pałac Potockich i otaczający go park krajobrazowy. Zbudowano go w stylu zbliżonym do renesansu włoskiego w latach 1850-1857. Do przełomu XIX i XX w. kilkakrotnie był przebudowywany i przerabiany. W otaczającym go parku rośnie około 1500 drzew reprezentujących wiele krajów i egzotycznych gatunków. Część z nich uznana jest za pomniki przyrody.

Do muzeum