Małopolska To Go: Wynalazcy

Czy wiecie, że w Małopolsce odkryto…tlen?! Może nie jest to nasz sensu stricto wynalazek, ale to małopolskiemu alchemikowi Michałowi Sędziwojowi, jako pierwszemu udało się – podczas prażenia saletry potasowej – uzyskać czysty tlen. Sędziwój uważał, że substancja, która się wówczas wydzieliła, jest ukrytym w powietrzu „pokarmem żywota” i „duchem świata”.

Uważał ją (prawidłowo zresztą) za niezbędną do życia ludzi, zwierząt i roślin. Wierzył (znów poprawnie), że w jakiś sposób przedostaje się z powietrza do krwi. To całkiem nieźle jak na czasy, w których nie znano jeszcze pojęć „pierwiastek chemiczny” i „gaz”, prawda? Sędziwój potrafił zresztą też zmieniać ołów w złoto oraz dysponował kamieniem filozoficznym. I choć 170 lat po
nim odkrycie pierwiastka tlenu przypisał sobie niejaki Carl Sheele, kamienia Sędziwoja nikomu nie udało się odtworzyć do dziś!

Jak powiedział Lilienthal: „Wynaleźć samolot – nic takiego. Wybudować go – to już coś. Lecz latać – znaczy wszystko”. Jan Wnęk osiągnął pełnię. W czerwcu 1896 r. doświadczony już lotnik po raz kolejny stanął na szczycie wieży, gapie tłoczyli się na placu. Wszystko było jak zawsze. Jak zawsze też – Wnęk poszybował. Znać było jednak, że coś jest nie w porządku: Jan walczył z wiatrem i „lotami”, po czym runął w dół.

W tym tygodniu zachęcamy Was również do wyjazdu poza Kraków. Wycieczka może rozpocząć się w Odporyszowie, w którym znajduje się muzeum małopolskiego Ikara: Jana Wnęka. Drugim punktem wyprawy niech będzie Muzeum Regionalne PTTK w Gorlicach – można tam obejrzeć skrzypce „z duszą skrzydlatą” skonstruowane przez Antoniego Hybla oraz aparat destylacyjny, przy pomocy którego Ignacemu Łukaszewiczowi udało się uzyskać naftę.

Codziennie rano najświeższe informacje, zdjęcia i video z regionu. Zapisz się do newslettera!