Matura CHEMIA rozszerzona 2023 - arkusz, odpowiedzi. Co pojawiło się na egzaminie? [ZADANIA, PYTANIA, ODPOWIEDZI] 16.05.23

Weronika Wnuk, absolwentka klasy biologiczno-chemiczno-matematycznej w VI LO w Krakowie, tuż po zakończonym egzaminie z chemii mówiła nam, że był on trudny.

- Na szczęście oszczędzili nas i nie dali nam widm ani buforów, czyli tego, czego obawialiśmy się chyba najbardziej. Ja miała problem z zadaniem obliczeniowym z hydratem - chociaż widzę, że inni raczej potrafili zrobić to zadanie. Miałam jeszcze problem z reakcją polikondensacji - to było dla mnie trudne. No i generalnie nie zdążyłam sprawdzić swojej pracy. Na biologii mi się to udało, i to nawet kilka razy sprawdziłam wtedy wybrane zadania, a tutaj, na chemii, niestety nie. Więc moim zdaniem było trochę za dużo rozbudowanych zadań. Ale generalnie chyba ok - podsumowywała Weronika Wnuk.

Krakowska maturzystka relacjonuje, że pośród 34 wszystkich zadań niektóre były typowe, takie, jakie pojawiały się na wcześniejszych maturach, w starej formule.

Niektóre zadania się powtórzyły i były - powiedziałabym - klasyczne. Chociażby to pierwsze zadanie, gdzie trzeba było ustalić pierwiastki. To jest klasyka, takie zadanie jest zawsze. Ale niektóre pytania były całkiem inne. Trzeba też było narysować wykres, co raczej rzadko się zdarza. No i miareczkowanie się pojawiło. To było trochę zaskakujące, bo zwykle miareczkowania raczej na maturze nie ma - dodawała Weronika.

Do egzaminu z chemii na poziomie rozszerzonym przystępowała w VI LO w Krakowie również Gabriela Śliwka, absolwentka klasy biologiczno-chemicznej. Jak oceniła, egzamin był o wiele łatwiejszy od matury próbnej, którą licealiści zdawali w grudniu. - Przypominał mi trochę charakterem egzamin z zeszłego roku, z arkuszy z maja i czerwca 2022 roku. Wydawał mi się podobny pod względem poziomu trudności zdań do tamtego egzaminu w starej formule - stwierdziła krakowska maturzystka.

Zadania, jak mówiła nam Gabriela, obejmowały tematykę ze wszystkich działów. - Mało było elektrochemii, którą mieliśmy bardzo okrojoną ze względu na pandemię - zaznaczała maturzystka. - Równomiernie było ilości zadań z chemii organicznej i nieorganicznej.
Pojawiło się parę zadań z równowagi reakcji chemicznych, procesów równowagowych. Trzeba też było np. obliczyć SEM ogniwa.

Zadania z doświadczeniem zwykle obejmowały to, że trzeba było samemu zakreślić odczynniki, które należy wybrać spośród podanych, jakby zaprojektować doświadczenie. Maturzyści mieli tylko podane przewidywane obserwacje i na ich podstawie mieli wybrać odczynniki, których użyto w doświadczeniu, żeby uzyskać takie obserwacje, jakie opisano w informacji wstępnej.

Pytana o trudniejsze zadanie, przy którym musiała się dłużej zatrzymać, Gabriela wskazała na zadanie dotyczące fosgenu. - Jeden podpunkt stanowił trudność, ponieważ trzeba było napisać wzór polimeru związku o dość skomplikowanej budowie. I to sprawiło mi trudność, bo trzeba było niekoniecznie wykazać się umiejętnością chemii podręcznikowej, ale bardziej rozwiązać to zadanie na logikę i trochę pokombinować - opowiadała maturzystka.

Jako bardzo proste zadanie Gabriela wspomina natomiast pisanie reakcji strącania osadu metodą jonową skróconą. - To było banalnie proste, nie wymagało znajomości nie wiadomo jakich informacji z chemii. Dla mnie też obliczenia w zadaniach były łatwe - w porównaniu do tego, jakie były w poprzednich latach - kwitowała absolwentka VI LO, która liczy na przynajmniej 80 proc. punktów z tego egzaminu maturalnego.

Jeśli chodzi o wybór dalszej drogi edukacji, Gabriela Śliwka myśli o startowaniu na międzywydziałowe studia matematyczno-przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. - Interesuje mnie generalnie świat nauki, a podejmując się międzywydziałowych studiów, można rozwijać się w paru dziedzinach związanych z biotechnologią i biochemią, co dla mnie jest bardzo rozwijającą perspektywą. Jako drugi ewentualny kierunek biorę pod uwagę neurobiologię - mówiła nam.

Arkusze z chemii rozszerzonej dla formuły 2023 i formuły 2015 opublikujemy tutaj po godzinie 14.

Chemia jest jednym z przedmiotów, który można zdawać na egzaminie maturalnym jako przedmiot dodatkowy. Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała zagadnienia, do których odwoływać będą się zadania na maturze z chemii. Są to:

• budowa materii
• chemia fizyczna
• chemia nieorganiczna
• równowagi w roztworach wodnych
• elektrochemia
• chemia organiczna
• chemia praktyczna

To, jak wyglądają arkusze można sprawdzić klikając w link: pokazowe arkusze egzaminacyjne CKE. Ponadto w

można sprawdzić szczegółowe wymagania, zasady oceniania oraz przykładowe zestawy zadań.

Warto zaznaczyć, że w tym roku egzamin z chemii na poziomie rozszerzonym jest przeprowadzany na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie według podstawy programowej.

Za poprawne wykonanie wszystkich 45 zadań można uzyskać 60 punktów. Matury z przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym nie da się nie zdać, ponieważ nie obowiązują progi zdawalności. Na rozwiązanie zadań maturzyści mają trzy godziny, czyli 180 minut.

Przykładowe zadania egzaminacyjne:

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji pierwiastka X:
– z kwasem solnym (reakcja 1.) oraz – ze stężonym roztworem wodorotlenku potasu (reakcja 2.).
W reakcji 2. powstaje jon kompleksowy o liczbie koordynacji równej 4.

Równanie reakcji 1.:
.................................................................................................................................................
Równanie reakcji 2.:
.................................................................................................................................................

Gazowy wodór wydziela się w reakcjach różnych metali z kwasami, a najaktywniejsze metale redukują wodę do wodoru. Na zajęciach koła chemicznego uczniowie mieli zaprojektować laboratoryjną metodę otrzymywania wodoru, inną niż stosowane powszechnie działanie kwasem solnym na cynk. Zaproponowano przeprowadzenie następujących reakcji:
uczeń A – magnezu z kwasem octowym;
uczeń B – potasu z wodą;
uczeń C – cynku ze stężonym kwasem azotowym(V).

Nauczyciel stwierdził, że wodór powstaje w dwóch spośród zaproponowanych reakcji, ale tylko jedna z nich jest możliwa do przeprowadzenia w szkolnej pracowni chemicznej. Napisz, który uczeń poprawnie zaprojektował doświadczenie. Wyjaśnij, dlaczego druga propozycja doświadczenia, w którym również powstaje wodór, była nieodpowiednia. Odwołaj się do zasad bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących w szkolnej pracowni chemicznej.

Doświadczenie poprawnie zaprojektował uczeń:
Wyjaśnienie:

O dwóch węglowodorach A i B, z których każdy ma wzór sumaryczny C6H12, wiadomo, że:

• węglowodór A powstaje w wyniku reakcji między 3-bromo-2,2-dimetylobutanem a alkoholowym roztworem wodorotlenku sodu przebiegającej w podwyższonej temperaturze;
• węglowodór B, będący alkanem cyklicznym, powstaje w reakcji zachodzącej pomiędzy dibromopochodną heksanu a cynkiem, a w jego cząsteczce obecny jest jeden trzeciorzędowy atom węgla połączony m.in. z grupą metylową.

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji otrzymywania węglowodoru A. Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych.

Ogłoszenie wyników matur na stronie OKE w systemie ZIU nastąpi w piątek 7 lipca 2023 roku.