Podwyżki w nowym roku. Rośnie minimalna płaca

Początek roku to duże zmiany w zarobkach. Niektórzy pracownicy mogą spodziewać się podwyżek, ale przedsiębiorcy, szczególnie ci mniejsi, obawiają się problemów finansowych. A to, jak twierdzą ekonomiści, może pociągnąć za sobą zwolnienia. W tym roku zacznie również obowiązywać wiele nowych przepisów dotyczących seniorów.

Podwyżka o 150 złotych

Od 1 stycznia obowiązuje nowa płaca minimalna, która wynosi 2 tys. zł brutto. W porównaniu do ubiegłego roku to wzrost o 150 zł (8,1 proc.). Obowiązuje również minimalna stawka godzinowa dla ludzi zatrudnionych na umowie-zleceniu lub umowie o świadczeniu usług, (dotyczy to też osób samozatrudnionych). Wynosi teraz 13 zł brutto.

Czy pracodawcy wypłacają zatrudnionym odpowiednie sumy, sprawdzi Państwowa Inspekcja Pracy. Jeżeli wyjdą nieprawidłowości, PIP może wydać polecenie wypłaty wynagrodzenia w wysokości, jaka jest wymagana, lub ukarać nieuczciwego przedsiębiorcę karą grzywny w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł.

Nie dla wszystkich będzie to duża zmiana. Marianowi Hajdukowi z Gorlic, który od dwóch lat pracuje na umowie-zleceniu jako kierowca w firmie transportowej, dostarczając towar, pracodawca nie płaci za godzinę. Są umówieni na stałą kwotę - ok. 2300 zł brutto. Pan Marian ma przy tym nienormowany czas pracy. Jak trzeba, to jedzie, jak nie, siedzi w domu. - Zmiana w stawce za godzinę niewiele wniesie, bo w miesiącu pracuję około 150-180 godzin - twierdzi Hajduk.

Według Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ma to być m.in. dodatkowa ochrona osób otrzymujących wynagrodzenie na najniższym poziomie. Z danych GUS wynika, że na takich umowach pracuje 700 tys. Polaków, czyli 4,4 proc. zatrudnionych, a dla 400 tys. osób stanowią one dodatkowe źródło dochodów.

Składki są zbyt wysokie!

Co na temat płacy minimalnej twierdzą przedsiębiorcy? Józef Pyzik, właściciel dziewięciu sklepów w Nowym Sączu, który zatrudnia 140 pracowników, mówi, że akurat ona powinna wzrosnąć. Irytują go inne zmiany, które obowiązują od tego roku. Chodzi o składki ZUS. Zostaną one podniesione z 832,57 do 875,28 zł.

- Jestem przerażony liczbą nie tylko nowych składek, ale i przepisów, jakie muszę wdrażać. Bez wątpienia uważam, że płaca minimalna powinna wzrosnąć, ale zupełnie nie rozumiem, po co podwyższać składki ZUS - twierdzi Pyzik. - Jeżeli państwu naprawdę zależy na wyższych zarobkach dla ludzi, to nie powinni opodatkowywać podwyżek ZUS-em. Bo dla mnie ZUS to nie jest zabezpieczenie emerytalne, a właśnie podatek.

I dodaje, że chętnie dałby swoim pracownikom podwyżkę w wysokości 300 zł, o ile nie musiałby do tego doliczać 50 proc. składki ZUS.

- Wiele osób nawet nie zauważa, że podwyżka 300 zł pracodawcę kosztuje 450 - nadmienia przedsiębiorca.

Widzą korzyści

Zmiany w tym roku czekają też seniorów. Najniższe emerytury, renty rodzinne i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy zostaną podniesione z 882,56 do 1 tys. zł brutto, czyli o 117,44 zł, renty socjalne z 741,35 do 840 zł, czyli o 98,65 zł, zaś najniższe renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wzrosną z 676,75 do 750 zł, czyli o 73,25 zł. Ponadto nastąpi podwyżka podstawowej emerytury rolniczej z 882 do 1 tys. zł. Wszystkie te podwyżki nastąpią z dniem 1 marca br., wraz z coroczną waloryzacją świadczeń.

Podwyższenie najniższej emerytury do 1 tys. zł brutto oznaczać będzie, że w 2017 roku stanowić będzie 50 proc. minimalnego wynagrodzenia. W wyniku tej operacji zostaną podwyższone świadczenia dla około 800 tys. emerytów i rencistów z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, 285 tys. osób pobierających renty socjalne oraz 350 tys. osób pobierających emerytury i renty rolnicze z KRUS.

Emeryci widzą w tym szansę na poprawę swojej sytuacji.

- Moja ostatnia podwyżka emerytury wyniosła kilkadziesiąt groszy. Nie mogło to poprawić w żaden sposób statusu finansowego. Teraz na zapowiedzi podwyżek patrzę z optymizmem - twierdzi Jan Krzywda z Tarnowa, który niegdyś pracował jako urzędnik. - Mam ogromną nadzieją, że to nie będą znowu groszowe sprawy. Życie na emeryturze wcale nie jest tanie łatwe.

Dodaje, że na same lekarstwa co miesiąc wydaje ponad 300 zł. - Jeśli więc dostanę podwyżkę, to przeznaczę ją właśnie na moje zdrowie - kwituje emeryt.

Zmiany wprowadzono również w kwestii świadczeń pielęgnacyjnych, które przysługuje rodzicom opiekującym się niepełnosprawnymi dziećmi. Tutaj podwyżka wyniosła 106 zł. Do tej pory to świadczenie było na poziomie 1300 zł. Podwyżka ma związek ze wzrostem płacy minimalnej.

współpraca: Gaja, RG, hg

****

Komentarz
Kazimierz Sedlak, dyrektor HR Sedlak&Sedlak
Dzisiaj praktycznie nikt nie jest w stanie przewidzieć wszystkich skutków wprowadzonych zmian. Na pewno zdecydowanie wzrosną koszty pracy. Teorie ekonomii i zdrowy rozsądek podpowiadają, że w momencie wzrostu kosztów pracodawcy starają się zwiększyć wydajność pracy lub ograniczać zatrudnienie. W najbliższych miesiącach zobaczymy, który wariant będzie dominować na rynku. Jest jeszcze trzecie rozwiązanie, czyli obniżanie kosztów pracy przez przenoszenie ich części do szarej strefy. Z analiz danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że już w tej chwili znaczna część wynagrodzeń w małych i średnich firmach wypłacana jest „pod stołem”. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że problem ten będzie narastał, bo rozwiązanie jest korzystne zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy.

Tak duży wzrost płacy minimalnej będzie również dużym problemem dla pracowników bez wykształcenia i jakichkolwiek kompetencji zawodowych. W Polsce jest to znaczna grupa osób, których nikt nie chce zatrudnić, mimo dużego zapotrzebowania na pracowników. W przypadku tych osób ich izolacja na rynku pracy pogłębi się jeszcze bardziej. Kolejna grupa to młodzież, która dopiero wchodzi na rynek.

W wielu przypadkach ich praca nie będzie warta nawet tych 13 złotych i albo nie znajdą jej w ogóle, albo będą musieli pogodzić się z zatrudnienie w szarej strefie.

Jeśli chodzi o wzrost składek ZUS dla przedsiębiorców, to zmusi ich to do poszukiwania rozwiązań. Najłatwiejszym jest przerzucenie ich na klientów i w pewnym stopniu tak się stanie. Dobrym przykładem było wprowadzenie podatku bankowego, gdzie tak naprawdę zapłacili go klienci, a nie bankowcy. Kolejne proste rozwiązanie to optymalizacja zatrudnienia i zapewne tak się stanie w przypadku usług ochroniarskich i porządkowych. Najtrudniejszym rozwiązaniem jest zwiększanie wydajności pracy i poprawa efektywności działań firmy, ale to rozwiązanie jest kosztowne i wymaga czasu, więc jego pozytywne efekty odczujemy dopiero za jakiś czas.

***

Komentarz
Prof. Stanisław Gomułka, ekonomista

Wzrost płacy minimalnej do 2 tysięcy złotych nie będzie problemem dla przedsiębiorców w stolicy, gdzie średnie zarobki wynoszą 5 tysięcy, ale może okazać się kłopotliwa dla tych z innych województw. Zmiany w szczególności mogą być trudne dla mniejszych przedsiębiorców. Szefowie takich firm zatrudniają tylko osoby, którym mogą zapłacić mało. Może dojść tam do spadku zatrudnienia, a nawet zwolnień. Zatem najlepszym rozwiązaniem, które już proponowałem wielokrotnie, ale nie znalazło niestety aprobaty, byłoby ustalenie płacy minimalnej innej dla każdego województwa, bądź nawet powiatu, jest to przecież całkiem możliwe. Nie byłby to duży problem pod względem administracyjnym. Płaca minimalna stanowiłaby jakiś procent średniej na danym obszarze. Innym rozwiązaniem mogłoby być całkowite zlikwidowanie płacy minimalnej. Kształtowałby ją wtedy rynek.