Koronawirus gospodarka

Po silnym jesiennym załamaniu nastrojów krakowskich i małopolskich przedsiębiorców końcówka 2020 r. przyniosła zdecydowaną poprawę opinii. Grono patrzących z optymizmem w najbliższą przyszłość wciąż nie jest wprawdzie większe od grona pesymistów, ale badania GUS sygnalizują szybki powrót nadziei. Ma to oczywisty związek z trwającymi w Polsce i świecie szczepieniami na COVID-19.

Przed pandemią cała Małopolska, z Krakowem na czele, rosła najszybciej w swej nowożytnej historii. W jedną dekadę dochód przeciętnego gospodarstwa domowego w regionie podwoił się, a w ciągu czterech przedcovidowych lat urósł o ponad jedną trzecią. Dzięki temu większość Małopolan mogła sobie pozwolić na zakup nie tylko podstawowych produktów i usług, ale też dóbr uchodzących wcześniej za fanaberie. Masowo podróżowaliśmy, także za granicę, chętnie korzystaliśmy z najbogatszej w kraju oferty kulturalnej, pierwszy raz w dziejach na tak wielką skalę gromadziliśmy oszczędności. Ten trend się zatrzymał – ale nie załamał – w marcu 2020 r. Jakie są szanse, że w 2021 r. wrócimy na ścieżkę rekordowo szybkiego wzrostu, goniąc nie tylko Warszawę, ale i zamożniejsze regiony zachodniej Europy?

Nowe wielkie pieniądze dla mikro, małych, średnich i dużych firm w Polsce! Jak po nie sięgnąć i sprawić, by Twój biznes nie tylko przetrwał pandemię, ale wyszedł z niej silniejszy, nowoczesny i przyjazny środowisku, a przy tym bardziej konkurencyjny? – odpowiemy podczas XIV Forum Przedsiębiorców Małopolski z udziałem wicepremiera Jarosława Gowina, wicemarszałka Małopolski Tomasza Urynowicza, rektorów najlepszych uczelni, a przede wszystkim liderów czołowych organizacji gospodarczych i prężnych przedsiębiorców. To najważniejsze tej jesieni spotkanie w Małopolsce dotyczące gospodarki i przedsiębiorców. Ruszamy w poniedziałek 16 listopada o 10.00. Do zobaczenia w naszych internetowych serwisach! Rejestrujcie się już dziś na stronie forumprzedsiebiorcow.pl.

Kolejne wprowadzane przez rząd obostrzenia i zakazy powodują zamykanie kolejnych branż. Kilkaset tysięcy firm, podobnie jak wiosną, całkowicie straciło klientów, przychody – i ledwie żyje. Ale i bez administracyjnych restrykcji owe branże i firmy miałyby potężne kłopoty z utrzymaniem się na powierzchni – podkreślają eksperci gospodarczy. Dodają, że pracownikom trzeba pomagać, by nie tracili pracy i dochodów, bo to nakręciłoby kryzys gospodarczy. Jednocześnie – obok owej doraźnej pomocy – państwo musi uruchomić pożyczki i kredyty pozwalające firmom wyjść z „trędowatych branż” lub zmienić model biznesowy na nowoczesny, bardziej przyszłościowy, np. związany z cyfryzacją, automatyzacją lub/i zieloną energią. Niemcy przeznaczają na ten cel trzy razy więcej pieniędzy niż na pomoc doraźną. Chcą mieć dzięki temu po kryzysie jeszcze silniejszą, nowoczesną i konkurencyjną gospodarkę.

Dzięki wsparciu miasta dla przedsiębiorców oraz rządowym i regionalnym tarczom rejestrowane bezrobocie w Krakowie utrzymuje się wciąż na relatywnie niskim poziomie – 2,8 proc. (w regionie jest dwukrotnie wyższe). Rośnie jednak liczba osób tracących pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy. W kilku branżach nastał faktyczny lockdown. Przedsiębiorcy jadą na oparach. Rząd zapowiada pomoc. Jaką i kiedy nadejdzie?

Przytłaczająca większość polskich firm branży budowlanej, a także z sektora usługa oraz handlu detalicznego stwierdziło, że nie przetrwa dłużej niż pół roku, w tym 40 proc. więcej niż kwartał w wypadku długotrwałego utrzymywania pandemicznych restrykcji przez władze państwowe – w Polsce i za granicą. Wygląda to nieciekawie, zwłaszcza że GUS zadał pytanie o możliwość przetrzymania koronakryzysu jeszcze przed obecną falą pandemii, gdy jej potencjalne skutki mogły się przedsiębiorcom wydawać mniej dotkliwe od tych, na jakie dziś się zanosi…

Pandemia koronawirusa bije rekordy. Czy grozi nam przez to drugi lockdown? Czy w wyniku restrykcji i ograniczeń – lub ludzkiego strachu - firmy zostaną znowu zamknięte, a ich załogi odesłane do domów? Co po wprowadzeniu żółtej strefy w całym kraju czeka zakłady usługowe i gastronomiczne, fryzjerów, kosmetyczki, bary, restauracje oraz centra handlowe? Co z hotelami i hostelami? Co z komunikacją miejską i przewozami podmiejskimi, pociągami, autobusami i busami? Kto zrekompensuje przedsiębiorcom i pracownikom straty spowodowane zakazami i ograniczeniami, skoro rząd wydał już wszystkie publiczne pieniądze, a w budżecie państwa zapisał największy deficyt w historii? Czy z powodu pandemii grożą nam upadłości firm i masowe redukcje zatrudnienia?

Wiesław Nowak, właściciel i prezes znanej krakowskiej firmy Novmar, wykonującej specjalistyczne prace montażowe i remontowe na całym świecie, stał się sławny, gdy w marcu, w obliczu szalejącej pandemii, wyczarterował za własne pieniądze samolot i ściągnął w trybie pilnym z Hiszpanii kilkudziesięciu swoich przestraszonych pracowników i współpracowników. Postawą polskiego przedsiębiorcy, nie szczędzącego środków, by zapewnić swej załodze bezpieczeństwo, zachwycały się media na całym świecie. Dzisiaj szef Novmaru wynajmuje samolot, by bezpiecznie rozwieźć pracowników do przerwanych przez COVID-19 robót. Finansuje im też testy na obecność koronawirusa.

- Chwała COVID-19! - stwierdziła trochę prowokacyjnie Beata Kaczyńska, psycholożka, i terapeutka, podczas XVI Międzynarodowego Kongresu MBA, zorganizowanego przez Krakowską Szkołę Biznesu UEk, po raz pierwszy – w pełni wirtualnie. Tematem przewodnim były nowe modele biznesowe w przemyśle 4.0, ale znakomici uczestnicy dyskusji potraktowali go bardzo szeroko, próbując odpowiedzieć na najbardziej gorące dziś pytania: Jak będzie wyglądać gospodarka po pandemii? Czy celem będzie nadal maksymalizacja zysku i czy da się ją pogodzić z dobrostanem pracowników? Co oznacza przyspieszona cyfryzacja, automatyzacja, robotyzacja?

Z powodu epidemii koronawirusa i ograniczeń wprowadzonych w walce z nią przez rząd kilkadziesiąt tysięcy firm w Krakowie przetrwało ostatni miesiąc bez żadnych przychodów lub z ułamkiem dotychczasowych – a przy niezmienionych kosztach (wynagrodzenia, składki, podatki, opłaty czynszowe, rachunki za media…). W jednych branżach spadki obrotów były szokująco duże, a w innych nieco mniejsze. Które profesje i sektory krakowskiej gospodarki ucierpiały najbardziej? Sprawdź w galerii na kolejnych slajdach.

Znana z sieci restauracji Olimp krakowska firma rodzinna Gastromall Group, prowadząca łącznie 70 punktów gastronomicznych w galeriach handlowych i 55 kantyn pracowniczych w biurowcach w całej Polsce, stoi na krawędzi bankructwa. Tym samym waży się los ponad 500 pracowników i ich rodzin, a zarazem tysięcy współpracowników, kontrahentów, dostawców. Znoszenie ograniczeń przez rząd nie pomaga, bo jest nieprzemyślane, pozbawione planu i wywołuje więcej chaosu niż nadziei.

Trwają ostatnie prace nad tzw. tarczą 3.0. Będzie to już trzeci w ostatnich tygodniach pakiet rozwiązań dla przedsiębiorców. Będą oni mogli liczyć m.in. na dopłaty do kredytów. Rząd chce też uchronić polskie przedsiębiorstwa przed przejęciami przez zagranicznych inwestorów. Według "Rzeczpospolitej" nowa tarcza będzie ułatwiała właścicielom firm zwolnienia pracowników i obniżkę pensji. Rzecznik rządu zaprzeczył tym doniesieniom.

Kto jest w Krakowie najbardziej zagrożony utratą pracy? Wprawdzie większość pracodawców stara się na wszelkie sposoby utrzymać zatrudnienie, ale coraz więcej z nich wraz z upływem kolejnych dni zastrzega, że nie sposób tego dokonać bez szybkiego wsparcia państwa. Tymczasem wsparcie to – jak podkreślają właściciele firm – jest w wielu wypadkach mocno spóźnione, a ponadto nie obejmuje jak na razie wielu przedsiębiorstw, zwłaszcza dużych. W efekcie zwolnieniami zagrożeni są w pierwszym rzędzie pracownicy firm tracących przychody, a pozbawionych jakiejkolwiek pomocy. W jakich profesjach jest najgorzej? Sprawdź w galerii.

Związki zawodowe – od Solidarności po OPZZ – ostro protestują przeciwko możliwości uproszczonego zwalniania pracowników mejlem, obniżania im pensji i wyznaczania urlopów w terminie dogodnym dla pracodawcy. Propozycje takich przepisów znalazły się w projekcie tzw. trzeciej rządowej tarczy antykryzysowej, którego szczegóły wyciekły do mediów. W serwisach społecznościowych wybuchła w poniedziałek istna burza. Związkowcy z całego kraju zaczęli się skrzykiwać w celu „najechania Warszawy, jeśli władza zechce wprowadzić te przepisy”. Ich zdaniem, rząd chce przerzucić wszystkie skutki epidemii i zapaści gospodarczej na pracowników.

Już co trzecia aktywna firma zarejestrowana w Krakowie złożyła wniosek o pomoc państwa w ramach tzw. tarczy antykryzysowej. Do miejscowego oddziału ZUS, obsługującego m.in. zwolnienia ze składek i ulgi oraz świadczenia postojowe, zwróciło się do wtorku około 37,5 tys. przedsiębiorców. Wnioski napływały - i były przez ZUS rejestrowane - nawet w Wielkanoc! To pokazuje skalę problemów trapiących krakowskie firmy i poziom desperacji ich właścicieli, by - mimo nieciekawych perspektyw - ratować, co się da.

W czwartek 16 kwietnia w ramach walki z koronawirusem wszyscy zakładamy maseczki ochronne, w niedzielę dla ocalenia zdrowia psychicznego idziemy w nich do parków i lasów, a w poniedziałek – w celu ratowania gospodarki – udajemy się do odblokowanych galerii handlowych kupować ciuchy i buty – czy tak wygląda rządowy plan znoszenia niektórych zakazów i ograniczeń w czasie epidemii? Dowiemy się w ciągu najbliższych dni, może nawet godzin. Właściciele zamkniętych od miesiąca sklepów z odzieżą i obuwiem twierdzą, że rząd kazał im się – na razie nieoficjalnie – szykować do wielkiej reaktywacji 20 kwietnia. Na szybko próbują się więc zaopatrzyć w obowiązkowe maseczki, rękawiczki i płyny dezynfekcyjne. Podobne przygotowania trwają w branży meblarskiej.

Przez koronakryzys ponad stu nowych bezrobotnych rejestruje się codziennie w Grodzkim Urzędzie Pracy w Krakowie. Na początku marca, przed wybuchem epidemii, zgłaszało się kilka, góra kilkanaście osób dziennie. Podobny wzrost widać od początku kwietnia w pośredniakach we wszystkich częściach Małopolski. Ale nie jest to jeszcze fala tsunami, jakiej spodziewają się pracownicy powiatowych urzędów. By nie dopuścić do jej powstania lub chociaż złagodzić skutki, powiatowe urzędy pracy i ZUS zaczęły przelewać pieniądze w ramach tzw. tarczy antykryzysowej. W środę pierwsze środki na świadczenia postojowe otrzyma w kraju 86,2 tys. przedsiębiorców, w tym blisko 8,5 tys. z Małopolski.

Urzędnicy i inni pracownicy budżetówki są dziś jedyną grupą, której – przynajmniej na razie – nie grozi utrata pracy lub obniżenie zarobków. Jednocześnie w kluczowych urzędach i instytucjach nawet połowa personelu tkwi w domach i zajmuje się sprawami drugorzędnymi z punktu widzenia palących dziś potrzeb obywateli, w tym przedsiębiorców i ich drżących o przyszłość pracowników. Inni działają po staremu - pilnując, żeby "w papierach wszystko się zgadzało". Tymczasem w tych nadzwyczajnych okolicznościach wszystkie siły państwa i samorządów powinny się zaangażować w wojnę z koronakryzysem, wspierając przedsiębiorców i ich załogi. Stawką jest ocalenie gospodarki i milionów miejsc pracy. Jeżeli przegramy tę wojnę, zatrudnienie i dochody stracą także urzędnicy i wszyscy pracownicy budżetówki.

Koronawirus zdemoluje światową gospodarkę. Finansowe skutki epidemii odczujemy niemal wszyscy. Które branże odczują je zdecydowanie najmocniej? Którzy pracownicy stracą najbardziej? Zobacz zestawienie.

Wiesław Nowak, właściciel i prezes znanej krakowskiej firmy NOVMAR, wykonującej specjalistyczne prace montażowe i remontowe na całym świecie, wyczarterował za własne pieniądze samolot i ściągnął w trybie pilnym z Hiszpanii kilkudziesięciu swoich pracowników i współpracowników. – Pracownicy są jak rodzina. To, obok dobrej opinii, najważniejszy kapitał każdej firmy. Dlatego bez wahania zdecydowałem się na ten krok – tłumaczy krakowski przedsiębiorca, absolwent AGH i współzałożyciel koła absolwentów tej uczelni, sponsor i dobroczyńca krakowskich i małopolskich artystów, m.in. Piwnicy pod Baranami.

Krakowowi i innym polskim miastom grozi zapaść gospodarcza, która uderzy nie tylko w przedsiębiorców i setki tysięcy ich pracowników. Koszmar dopadnie całe rodziny. Także te żyjące z emerytur, rent i zasiłków. Bo nie będzie pieniędzy na emerytury, renty i zasiłki. Jak możemy temu zapobiec? Nie ludzie władzy, lecz – my, zwykli krakowianie? Wspierając przedsiębiorców, którzy – mimo ograniczeń – działają. Jak ich wspierać? Kupując u nich towary, korzystając z ich usług. Wszystkie firmy w Krakowie wdrożyły surowe procedury zabezpieczające pracowników i klientów. Wiele – wzorem barów i restauracji – uruchomiło kontakty telefoniczne, mejlowe, przez FB. Czekają na Was. Jak do nich dotrzeć?

Branża gastronomiczna już odczuwa skutki zagrożenia koronawirusem. - Od kilku dniu liczba klientów zza granicy spadła o niemal 80 proc. Tak źle jeszcze nie było - mówi Jan Kościuszko, krakowski restaurator. Taksówkarze również już liczą straty.